Miyom
Prof. Dr. Süleyman Salman
Miyom
Miyomlar, rahimde bulunan iyi huylu tümörlerdir ve genellikle kas dokusundan kaynaklanırlar. Bu tümörler, çoğu kadında herhangi bir belirti vermeden var olabilirler ve sıklıkla jinekolojik muayenelerde tesadüfen fark edilirler. Miyomlar, kadınların üreme çağlarında en yaygın görülen rahim hastalıklarından biridir.
Bu hastalık, genellikle 30'lu yaşlar ve sonrasında daha sık görülür ve menopoz dönemine kadar büyümeye devam edebilir. Ancak, menopoz sonrası genellikle küçülmeye başlarlar. Miyomlar, çoğu zaman zararsız olmakla birlikte, büyüklüklerine, yerleşim yerlerine ve sayısına bağlı olarak çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilirler. Miyomların kesin nedeni bilinmemekle birlikte, hormonların, özellikle östrojen ve progesteronun bu tümörlerin gelişiminde önemli rol oynadığı düşünülmektedir. Ayrıca, genetik faktörler, ailede miyom öyküsü olan kadınlarda, miyom gelişme riskinin arttığını göstermektedir.
Bazı araştırmalar, miyomların ortaya çıkmasında obezite, yüksek kan basıncı ve yüksek östrojen seviyelerinin etkili olabileceğini de ortaya koymuştur. Miyomlar, farklı büyüklüklerde, sayılarda ve yerleşim yerlerinde olabilirler. Rahmin farklı bölgelerinde yerleşen miyomlar, semptomları ve tedavi gereksinimlerini belirler. Miyomlar, genellikle aşağıdaki yerleşim yerlerinde bulunurlar:
Submukozal Miyomlar: Rahmin iç yüzeyine yakın olan miyomlardır. Bu tür miyomlar, rahim iç tabakasını etkileyebilir ve genellikle adet düzensizlikleri, aşırı kanama ve kısırlık gibi sorunlara yol açabilir. Submukozal miyomlar, genellikle cerrahi müdahale gerektirir.
Intramural Miyomlar: Rahmin kas tabakasında yerleşen miyomlardır. Bu miyomlar, genellikle büyük olabilir ve rahmin şekil ve boyutunu değiştirebilir. Semptomlar, miyomun büyüklüğüne ve rahme baskı yapma derecesine bağlı olarak değişir. Intramural miyomlar, genellikle ağrı, kanama ve kısırlık sorunlarına yol açabilir.
Subseröz Miyomlar: Rahmin dış yüzeyine yakın olan miyomlardır. Bu tür miyomlar genellikle daha büyük olabilir ve karın bölgesine baskı yaparak pelvik ağrı, sık idrara çıkma ve kabızlık gibi belirtilere neden olabilir. Subseröz miyomlar, genellikle ağrı ve baskı semptomları ile ilişkilidir.
Miyomların büyüklüğü ve sayısı, semptomların şiddetini etkileyebilir. Küçük miyomlar genellikle belirti vermezken, büyük miyomlar rahmi etkileyebilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Miyomlar, adet düzensizliklerine, aşırı kanamalara, ağrılara ve hatta kısırlığa neden olabilir. Bazı kadınlar, miyomlarla ilgili herhangi bir şikayet yaşamazken, diğerleri bu durumdan oldukça fazla etkilenebilir.
Miyomların semptomları, büyüklüğüne ve yerine göre değişir. En yaygın belirtiler arasında şunlar yer alır:
Adet düzensizlikleri, özellikle aşırı kanama veya uzun süren adetler
Pelvik bölgede ağrı, basınç hissi veya rahatsızlık
Cinsel ilişki sırasında ağrı
Sık idrara çıkma veya kabızlık
Kısırlık veya düşük riskinin artması
Karın şişliği veya büyümesi
Miyomların tanısı genellikle jinekolojik muayene ve görüntüleme yöntemleri ile konulur. Jinekolog, fiziksel muayene sırasında rahimde şişlik veya kitle hissedebilir. Bunun yanı sıra, ultrasonografi, miyomların boyutunu, yerini ve sayısını belirlemek için kullanılan yaygın bir görüntüleme tekniğidir. Gerekirse, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi daha ileri teknikler de kullanılabilir. Ayrıca, miyomların kanserleşme potansiyelini değerlendirmek için biyopsi yapılabilir.
Miyom tedavisi, hastanın semptomlarına, miyomun büyüklüğüne, yerine ve kadının yaşına göre değişir. Bazı miyomlar tedavi gerektirmez ve sadece izlenebilir. Ancak semptomlar şiddetliyse veya miyomlar büyükse, tedavi seçenekleri arasında ilaç tedavisi, cerrahi müdahale veya daha ileri tedavi yöntemleri yer alabilir.
İlaç Tedavisi: İlaç tedavisi, miyomların büyümesini engellemeye ve semptomları hafifletmeye yönelik olabilir. Hormon tedavileri, özellikle östrojen ve progesteron düzeylerini düzenlemeyi hedefler. Doğum kontrol hapları veya hormon spirali gibi yöntemler, miyomların büyümesini engelleyebilir ve kanamayı azaltabilir. Ayrıca, GnRH analogları gibi ilaçlar, miyomların büyümesini durdurabilir ve cerrahi müdahale öncesi kistlerin küçülmesini sağlayabilir.
Cerrahi Müdahale: Miyomlar büyükse, şiddetli semptomlara yol açıyorsa veya kısırlığa neden oluyorsa cerrahi müdahale gerekebilir. Miyomların çıkarılması, genellikle laparoskopik cerrahi ile yapılır. Bu yöntem, minimal invazivdir ve daha hızlı iyileşme süresi sağlar. Laparoskopi ile miyomlar çıkarılırken, rahim korunur. Bunun dışında, bazı durumlarda rahmin tamamen alınması (histerektomi) gerekebilir. Histerektomi, özellikle büyük miyomlar veya kanser riski taşıyan durumlar için tercih edilir.
Uterin Arter Embolizasyonu (UAE): Bu tedavi, miyomların büyümesini engellemek için rahme giden kan damarlarının tıkanmasını sağlar. Bu işlem, genellikle miyomları küçültmek amacıyla yapılır ve cerrahi müdahale gerektirmez. UAE, genellikle cerrahi tedaviye uygun olmayan hastalar için uygun bir seçenek olabilir.
Alternatif Tedavi Yöntemleri: Bazı kadınlar, miyomları tedavi etmek için alternatif tedavi yöntemlerine başvurabilirler. Akupunktur, bitkisel tedaviler ve diyet değişiklikleri gibi alternatif yaklaşımlar, bazı kadınlar tarafından semptomları hafifletmek için kullanılır. Ancak, bu tedavi yöntemlerinin etkinliği konusunda sınırlı bilimsel kanıt bulunmaktadır ve her zaman bir uzmanın önerisi ile uygulanmalıdır.
Miyomların tedavi edilmemesi durumunda, semptomlar zamanla kötüleşebilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, miyom şüpheleri bulunan kadınların düzenli olarak jinekolojik muayenelere gitmesi önemlidir. Miyomlar genellikle kanserleşme riski taşımaz, ancak bazı nadir durumlarda kanserli miyomlar gelişebilir. Bu yüzden, miyomların takibi ve gerektiğinde tedavi edilmesi, kadın sağlığı açısından önemlidir. Miyom tedavisi, her kadının özel ihtiyaçlarına göre kişiselleştirilmelidir ve tedavi süreci, uzman bir hekim tarafından yönetilmelidir.
